Het bericht vandaag dat koning Juan Carlos terugtreed, deed me beseffen dat ik niet wist dat de man nog leefde. Even later schoten me redelijk recente jachtfoto’s te binnen waarop hij stond afgebeeld met een verslagen olifant. Ik had me bezondigd aan een uitdrukking die me prompt werd geleerd: het negeren van de (witte) olifant in de kamer.
Vrij zeker is dat de koning op de troon kwam na het terugtreden van Franco. Aan het pijnlijke proces dat daaraan voorafging, heb ik wel een herinnering. Om precies te zijn refereert Duco Hellema in Nederland en de jaren zeventig aan de toespraak van Den Uyl bij een demonstratie in december 1975 te Utrecht, met megafoon op een auto, tegen het Franco-regime: ‘dat liggen in de zon aan de Costa Brava verraad is’.
Een fraai staaltje van wat ik nu als links populisme zou betitelen. In genoemd decennium bestond vooral – vermoed ik, het onderzoek moet nog worden gedaan – rechts populisme. Zoals van liberaal Hans Wiegel, in 1971 als ‘hyperintelligente boer Koekoek’ geïnstalleerd om ‘in te spelen op onbewuste emoties’ van potentiële kiezers, en wiens zekerheden over steunfraude en over socialist Den Uyl die Sinterklaas was, gretig aftrek vonden.
De grootste populist van die tijd ontwaart Hellema echter in de figuur van Dries van Agt, die als katholiek destijds echter de kerk in het midden heette te houden en heden opgeschoven is in de richting van Den Uyl. Waar geen hond meer weet dat zijn Ethisch Reveil uit 1977 zich kantte tegen ‘de morele verwording van Nederland’, is in het nationale geheugen opgenomen dat Van Agt het ene toneelstuk na het andere opvoerde over zijn liefde voor de fiets, die hem zelfs op het podium bij Joop Zoetemelk bracht toen deze de Tour won.
Inmiddels moet ik echter ook denken aan een liefde voor de fiets die destijds uitgesproken werd in de talkshow van Sonja Barend. Daar werd een maniakale cyclist live door zijn vrouw voor de keuze gesteld: zij in zijn bed of zijn racefiets.
Helaas koos hij goudeerlijk (maar weinig complimenteus voor de vrouw).
Men projecteert in de verontwaardiging over vanzelfsprekendheden van fatsoen en recht wat af, maar was die keus onaannemelijk of utopisch? Sinds vandaag moet ik het antwoord schuldig blijven. Dat komt niet, met alle respect voor zijn jachtgeweer, door Juan Carlos, maar door een jarenoud bericht uit Schotland dat ineens tot de populairste posts behoort op de onvolprezen website van de BBC: er was een van onder ontklede meneer in een hotelbed aangetroffen in compromitterende activiteiten met een rijwiel.
O tijd dat Luis Ocana nog probleemloos van Merckx en Zoetemelk won (mocht hij niet zijn gevallen).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten