dinsdag 19 april 2016

De kneep zit ’m erin de kluts kwijt te raken zonder aanleiding (Don Quichote)


 

Volgens Mineke Schipper hangt het gevoel voor eigenwaarde in hoge mate af van de ander. Goedkeuring en waardering, bewonderende blikken en complimenten – welkom! Misschien is dat de reden, vervolgt ze, ‘waarom we ons vaak houden aan regels die we niet zelf bedacht hebben en waar we als individu lang niet altijd belang bij hebben’.

Heet zo’n conclusie niet ontnuchterend?

Na zo’n vijftien jaar België en ontelbare glazen daagt me dat een alcoholpercentage anders wordt uitgedrukt dan in Nederland. Hier spreekt men van ‘graden’, in de geboortenatie van ‘procent’. Ook bij wielerreportages waar serieuze cols in betrokken waren, moet ik het lang niet hebben willen weten. Nederland heeft het over het ‘stijgingspercentage’, terwijl dat bijna zeker slaat op een ‘hellingshoek’.

Belangrijker dan het raadsel hoe ik zo lang aan dat taalverschil ben ontsnapt, dunkt mij de vraag of mijn particuliere beleving valt te abstraheren. Dan hoop ik dat het antwoord nee wordt, en ik hum voorbij de anekdote een liedje mee met de trompet.

Hevig rondjes lopend gaat de gourmande rijmen. Onlangs berichtte ze:
 
De scheet was te warm
Toen ging het alarm
 
Het taalkundig genie vertelde dat op het internet een opgestoken middelvinger valt te vinden. En dat deze fuck you betekent. Ik schrok de uitdrukking plots uit haar mond te horen, maar ze zei zelf dat die woorden naar klinken. En was ik in mijn reflex calvinistisch geworden of gewoon roomser dan de paus – die tegenwoordig veeleer communistisch lijkt?

Over een officiële communist, Paul de Groot, niet minder dan een Nederlandse oervader van die antireligieuze religie, is onthuld dat hij in 1957 bij een tussenstop op het vliegveld van Brussel werd gearresteerd ‘wegens conspiratie tegen de staat’. Dit sloeg op een 34 jaar oud protest tegen de bezetting van het Roergebied door de Fransen, bij monde van een Belgische partij waar Groot ook stond ingeschreven. Het uitwijzingsbevel was even oud.

Het bleef bij een waarschuwing, de volgende keer België zou hem vijf jaar gevangenschap kunnen opleveren.

Bedwelmend is voor mij de interpretatie dat in het vaderland de opeenvolging van 4 en 5 mei (nationale dodenherdenking, Bevrijdingsdag) verband houdt met religieuze decoratie: offer en wederopstanding, ‘vormen van piëteit die zijn geënt op de seculiere collectiviteit van de natie’.

En als ik met bedwelmend stiekem geloofwaardig bedoel, dan serveert dat etiket niet eens een woordgrap. Wat weet ik, of denk ik te weten?

Och welja, een klassiek opvouwbaar zelfbesef. Mijn recentste heldin Susan Heiman schreef: ‘Nederigheid is geen excuus voor berusting; het besef dat ieder van ons betrokken kan raken bij het kwaad, is niet meer dan de keerzijde van het besef dat elk van ons zich daar ook tegen teweer zou kunnen stellen.

En zo is het.

Ten strijde. Bij voorkeur liefst tegen dat wat door volwassenen als realistisch wordt bezien, ten gunste van het onmogelijke. Het scheerbekken van de een is de helm van de ander. En al valt uit beide de nectar van de vooruitgang te drinken, de tweede smaakt naar meer. Daar bestaan heus voorbeelden van.

In de film La giovinezza (ook wel: Youth) van Paolo Sorrentino vertelt een volwassen dochter trots dat, terwijl ze sliep, haar vader haar over de wang had gestreeld. Ze was dan wel voorbij haar jeugd, maar het teken van affectie was eindelijk gegeven. Ze had zich er zelfs slapend voor gehouden!

Dat bekent ze aan een vriend van haar vader en krijgt als antwoord dat ouders weten wanneer hun kinderen doen alsof.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten