Een profetische daad?

Aartsbisschop Léonard herinnerde aan het zilveren jubileum van koning Boudewijns daad die eventjes aftrad om geen abortuswet te hoeven ondertekenen. Nog los van de principes die eromheen speelden, was dit nogal een acrobatie. Ze oogde juridisch gegrondvest, maar zelfs dat was vermoedelijk niet het geval. Omdat ze indruiste tegen de soevereine volkwil, waarvan een vorst grosso modo sinds 1789 de spreekbuis is.
Jaap Kruithof heeft destijds de argumenten op een rijtje gezet (opgelijst, heet dat volgens mij officieel in het Vlaams). Hij kwam tot de conclusie: ‘Nette mensen houden niet van knoeien en ze hebben geen ongelijk’.
Ik vroeg me wel af hoe zo’n daad, die wegens het samenspel met de toenmalige regering nog wat complexer was, tegenwoordig, na 25 jaar dus, zou worden gekenschetst. Mijn gevoel is namelijk dat, na de kredietcrisis en de goochemheidjes van bankiers en hun advocaten, het taalrepertoire op het vlak van institutioneel bedrog wat is bijgesteld.
Léonard noemt het anno 2015 ‘een profetische daad’. Maar dat lijkt me wel een heel erg grote dichterlijke vrijheid. Wat dan wel? Ineens wist ik het. Wat koning Boudewijn, op advies kabinetssecretaris en hoogleraar grondwettelijk recht André Alen, op de mat legde, heet nu gewoon: out of the box-denken.
Misschien is de term zo lachwekkend omdat hij een pleonasme is. Denken ontstaat pas in de afstand tussen een ik en zijn object – het is precies die ruimte die moet worden overbrugd. En in die inspanning raakt men eventjes poreus, is men een soort niemand. Aan de eettafel zou mevrouw Husserl niet voor niets aldus haar kinderen hebben gemaand te zwijgen voor haar man-filosoof in volle actie: ‘Ssst, Es denkt’.
Het lachwekkende aan de dikdoenerij rond out of the box-denken zit er dus in dat het een bijzondere kwaliteit zou zijn, terwijl iedereen het kan en wellicht niet anders doet.
De gourmande heeft al laten zien hoe het in zijn werk gaat. Meer dan vier jaar oud is ze, en ze speelt geregeld schaak met haar zus. Wel kent ze de regels nauwelijks. Dit compenseert ze met een razend knappe intuïtie hoe haar positie is. Meestal beroerd. Dan doet ze haar zetten al voorover buigend. Met haar mouw veegt ze telkens per ongeluk heel wat stukken om, die ze vervolgens terug plaatst op gunstiger ogende plekken op het bord.
Zelfs voor de bekende frustratie niet weg te raken achter je eigen pionnen heeft de gourmande een out-of-the-box-oplossing gevonden: ze slaat met het stuk vol aanvallende intenties eerst haar eigen hinderlijke pion.