Geef ons heden

Zo’n tweeduizend jaar geleden – Christus was net aan een pelgrimage door de eeuwen begonnen om in Aleppo mee te dingen naar een stageplaats in een koffiehuis, de voorwaarde immers om tegen de millenniumwisseling in Triëst toegelaten te worden op de Università del Caffè van Ernesto ‘Espresso Evangelist’ Illy – zei Quintilianus tegen redenaars: ‘Het betoog moet meebuigen met de wendingen die de omstandigheden nemen, vooropgesteld dat de intenties eerzaam blijven.’
Ongetwijfeld doen woordvoerders, advocaten en ministers van Informatie met dat advies nog steeds hun voordeel, maar wat met sprekers in hun algemeenheid, mensen van vlees en bloed dus? Ik ervaar dat op dat taalvlak, mijn professie eigenlijk, van alles uit mijn geheugen valt. Zo vergeet ik telkens het toch potentieel allerminst te pureren verschil tussen very interesting klinkende woordjes als ‘releveren’ en ‘reveleren’.
Onlangs begreep ik uit een opfrisboek dat zelfs een basale spellingstruc me aan het ontglippen is. De passage ging over werkwoordsverbuigingen met een t, dankzij het kofschip. Bleek het gatverpielekes al jaren ’t kofschip te zijn! En uitgerekend die apostrof t, waarvan werd erkend dat die het ezelbruggetje wankel maakt, is alweer passé. Door voortschrijdende ontwikkeling in het gebruik, dat op zich het smeltkroes geheten resultaat is van invloeden, is er althans een stuk aangebouwd. Het blijkt nu kofschiptaxietje te zijn. Quintiliaans opgevat geen probleem, dunkt me.
Met die aanbouw is de loshangende t wat vaster komen te zitten. En bovendien kunnen zo twee medeklinkers die de laatste jaren het werkwoordsgebruik zijn komen versterken, een plaats krijgen: de j en de x. Wel vraag ik me af welke die nieuwe werkwoorden zoal mogen zijn. Bij de j kom ik niet veel verder dan ‘roetsjen’ en, uiteraard, ‘ramsjen’. De x stremt bij mij zelfs al na ‘faxen’. Het zou toch niet zo zijn dat het vreselijke werkwoord ‘seksen’ met een x wordt gespeld? (Een nabijgelegen uitspanning adverteert op bezoekersluwe tijden met ‘gratis pannenkoek bij eerste consommatie’.)
Indien de spelling zich aanpast aan de wendingen der omstandigheden, raken bijvoorbeeld ezelsbruggen dan geprivatiseerd? Wordt het kofschiptaxietje gesponsord door Smit Tak?