woensdag 7 juli 2021

One Man Only

 

 

 

 

 

Aan Wat-Als-scenario’s geeft Yesterday (2019) wel een heel charmante invulling. De film vertrekt vanuit geheugenverlies na een korte stroomstoring. Daarna kent een extreem onsuccesvolle singer-songwriter, die tijdens de seconden van technologisch falen van zijn fiets werd gereden en uit een coma moet ontwaken, als bijna enige ter wereld nog de liedjes van The Beatles.

Hij gelooft het zelf niet, maar Google bewijst het: de bandnaam geeft geen treffers.

En kijk, dat hij de mensheid kan laten kennismaken met hun repertoire zorgt voor een opwinding die ik, amper vijf toen de Fab Four stopte, denk te kunnen begrijpen. Popmuziek werd uitgevonden waar luisteraars bij stonden en het ene liedje klonk nog natureller dan het andere. Bij dat geschenk valt elk bedrog, zoals gepleegd door de man, in het niet, meen ik.

Misschien vind ik dat ook omdat in mijn vak van de taal momenteel niets vanzelfsprekend het oor in- en uitgaat. In de maatschappij woedt al jaren een genderdebat, men rept van vloeibare identiteiten en die zullen hun beslag krijgen in woorden. Bijvoorbeeld in Zweden gebeurde dat jaren geleden en nu zit het Nederlandse taalgebied te hannesen met Amerikaanse import.

Dat zorgt voor een discussie die de naam niet verdient. De ene partij ontkent domweg het probleem, de andere wrijft het er bruut in.

Laat die voornaamwoordenverwarring dan maar gelijk nieuwe helderheid scheppen in het altijd al diffuse gebied van verwijzingen. Over Nederlanders beweert het Noord-Koreaanse hoofdpersonage in Anna Moraals mooie roman Honden huilen niet: ‘Het volk dat aan de verkeerde kant van de geschiedenis heeft gestaan, wiens vaders tegen de onze hadden gevochten.’ Is ‘waarvan’ of ‘welks’ een verbetering die iedereen meteen omhelst?

Daarin schuilt voor mij dé verdienste van The Beatles. Hun liedjes wekken een indruk die volstrekt democratisch is. Een luisteraar is ‘mee’. Mij verraste het aangenaam dat Yesterday daar niet de draak mee steekt. Evengoed had in een aangepast scenario de zanger de vele Beatles-klassiekers kunnen vertolken zonder weerklank.

Voor mij was het ook wel treffend dat de man op Google nog wel The Rolling Stones terugvindt. Doet hem evenmin veel. Zwaarder is hij onder de indruk van het feit dat Coca Cola foetsie is. In zijn wereld van na de stroomstoring wordt van die drank louter nog Pepsi gedronken. Een postume overwinning voor Michael Jackson, tevens een behoorlijke tijd eigenaar van de Beatles-liedjes.

Ontelbare keren heb ik deze songs herbeluisterd, maar dat is slechts verslaafdheid, een wegzakken in de hoop ervaring te herwinnen die medeaardbewoners ooit meteen moeten hebben beleefd. Een generatiekwestie? Het zal mijn Wat-Als-scenario wezen, zoals er momenteel families zijn die hun geliefde gisterenavond rond halfacht op een andere plek hadden willen zien opduiken.

Kennis achteraf speelt Yesterday op een koddige manier uit. Zoals een suggestie van Ed Sheeran om ‘Hey Jude’ te veranderen in ‘Hey Dude’. Of bij een marketingvergadering over de titel van het album waarmee de wereld moet veranderen: Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band is te lang, Abbey Road is een straat waar men aan de verkeerde kant rijdt en The White Album is niet divers genoeg.

De uitkomst One Man Only mag dan wel de andere keerzijde heten.

Gelukkig ontwaakt de bedrieger uit de ultieme nachtmerrie dat hij, uitgerekend in een show van James Corden, geconfronteerd wordt met de twee nog levende Beatles. Zo kan hij wel degelijk zijn album uitbrengen, bovendien met goedkeuring van een middelbaar heterokoppel dat zich de liedjes nog wel herinnert en alleen maar blij is dat ze blijven klinken.

En natuurlijk acteert de zanger ook in een liefdesverhaal, waarin het eind-goed-al-goed regeert nadat het bedrog is erkend. Aan de vrouw van zijn leven vertelt de zanger zich even opgelucht te voelen als Harry Potter na het verslaan van Voldemort. Maar van die gast heeft ze nooit gehoord; op het Google van Yesterday geldt hij als een Brits soldaat. Terecht.