tag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post6212587010731606798..comments2024-02-03T23:41:18.666+01:00Comments on De honingpot: Wadde?Marc Kregtinghttp://www.blogger.com/profile/01403122470426723819noreply@blogger.comBlogger7125tag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-70307497341725656812012-09-11T13:33:43.852+02:002012-09-11T13:33:43.852+02:00Misschien is bij dialect de band met het denken st...Misschien is bij dialect de band met het denken strakker. Voor het ontwikkelen van gedachten is immers taal nodig, en het zou me niet verbazen indien ze vloeiender en logischer worden wanneer daar direct woorden bij voorradig zijn. Ik hoop niet dat ik romantiseer met de observatie dat mijn oudste dochter dichter op de belevenissen en dingen zit doordat ze er namen aan geeft die de hare zijn (en van haar vriendinnen). Daarmee is er meteen onderscheid van de Humo-stijl. Mijn dochter wil niet superieur zijn tegenover vermeende derden maar met zoveel mogelijk mensen haar avonturen delen. Als ik voor haar ‘ik loopte’ volgens de boekjes het alternatief ‘ik liep’ aanbied, huiver ik ook een beetje, alsof ik haar in quarantaine plaats! Met de sms-vloed die in de loop van de jaren orkaanachtig zal worden, zullen de anomalieën redelijkerwijs toenemen.<br />Indien mijn dochter gaat schrijven, zal ze zich hopelijk af en toe beoordeeld weten door teksten die ze leest. De taal daarvan vind ik van groter belang. En dus: is deze in staat haar ambitie waar te maken een zekere eenheid te brengen in het type woorden dat ze wil overdragen? Over die keuze, tot en met de syntaxis, bestaan in het literaire bedrijf voor Nederland en België per geval ook redactionele afspraken, berustend op een zo secuur mogelijk gissen naar de mengvorm tussen repertoires. ‘Pure’ tussentaal zal overigens nagenoeg onleesbaar zijn.<br />Voor zover dat relevant is, mij heeft het altijd gespeten geen dialect te beheersen, en me te hebben moeten behelpen met een officiëler allegaartje van nooit volkomen ingedaalde taalgewoontes uit de regio’s waar ik toevallig verbleef. Vreselijk vind ik hooguit de pretentie een standaard te praktiseren. Daarom lijkt mij ‘aanleunen bij’ een mooie beschrijving van de realiteit. Daarnaast is er, wegens allerlei redenen die er nu niet toe doen, nog zo weinig aandacht voor het ambacht van het schrijven, dat de grootst mogelijke clichés en kitscherigheid voor stijl doorgaan. Ik vind het wat tragisch dat ‘onzuivere’ sprekers vaker op hun merites worden beoordeeld, en dan ook nog zelden positief. Mij lijkt het spannend iemand te ontmoeten die standaardtaal en niets dan de standaardtaal spreekt. Een lemma als http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_Nederlands_in_Nederland_en_Vlaanderen komt op mij nogal studeerkamerachtig over.<br />De uitspraak ‘vindegij nu ook nie dattem is moet opouwe’ is opzichtig regionaal gemarkeerd en het hóren van een tand des tijds berust op een verkeerd opgevangen uitdrukking, een semantische afwijking dus, maar het interessante aan ‘Laat ons wel wezen’ dunkt me dat dit een neutrale uitdrukking is die onder de grote rivieren zeer veel wordt gebruikt en zogezegd in het levensritme (dat grammaticaal is) opgenomen is. Ik zou de kwalificatie ‘fout’ daar niet direct op plakken, omdat kwantiteit dan de norm wordt: dat er meer Hollanders zijn dan Belgen is geen reden! Wel raakt in dit geval, doordat een zich op standaardtaal beroepende krant de zuidelijke constructie ‘Laat ons wel wezen’ in de schoenen schuift van een Noord-Nederlander, extreem gesteld, de geloofwaardigheid van de journalist een beetje in het gedingMarc Kregtinghttp://dehoningpot.blogspot.be/noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-14973258695212890482012-09-10T10:37:29.636+02:002012-09-10T10:37:29.636+02:00‘Laat ons wel wezen’: ik ben geneigd daar gewoon e...‘Laat ons wel wezen’: ik ben geneigd daar gewoon een taalfout in te zien, zoals er ettelijke gemaakt worden. Vanmorgen zei iemand op de radio dat in een aantal liedjes op Bob Dylans nieuwe cd de tand des tijds te horen is; ze bedoelde daarmee dat die liedjes aansloten bij de actualiteit. Of denk aan dat vreselijke ‘aan zij die vinden dat…’, dat je nu zo vaak hoort. Zulke dingen ga je toch ook niet bespreken in de context van standaardtaal-tussentaal? Je treft toch ook in teksten van Nederlanders allerlei fouten aan? Maar, toegegeven, ‘laat ons wel wezen’ is een verkeerde overname van iets uit Nederland; op Google geeft die combinatie 85.100 resultaten, het is dus zeker geen nieuwe fout.<br /><br />Ik maak van de gelegenheid gebruik om nog eens te beklemtonen dat gevallen als ‘kloefkapper’ en ‘uit mijn(e) garla’ ook niet thuishoren in die discussie: ze komen uit bepaalde dialecten, zijn zeker niet verspreid over heel Vlaanderen. ‘Uit mijne garla’ hoorde ik in mijn jeugd in Lokeren, in de 45 jaar daarna heb ik het nooit meer gehoord, laat staan gelezen.<br /><br />Het voornaamste punt i.v.m. tussentaal blijft voor mij: is het ‘even goed’ om de hele tijd te spreken in een taal van het genre ‘vindegij nu ook nie dattem is moet opouwe’ als in een (poging tot) meer ‘verzorgde’ spraak, die alleszins meer aanleunt bij een ‘standaardtaal’? En ondanks de vele tientallen nuances die ik daarbij kan bedenken, luidt mijn antwoord: nee.<br />Joris Notenoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-37705828247380013792012-09-09T20:47:19.992+02:002012-09-09T20:47:19.992+02:00Ondertussen heeft de Belgische weekendkrant de ric...Ondertussen heeft de Belgische weekendkrant de richting van redactioneel ingrijpen ten behoeve van de illusie van standaardtaal eindelijk eens faliekant omgedraaid. In een stuk over Diederik Samsom, de recentste komeet in de opiniepeilingen, zegt een Nederlander in de directe rede: ‘Laat ons wel wezen’. Ik kan me althans niet indenken dat er een Vlaams dialect is dat zegt ‘Laten we wel wezen’.Marc Kregtinghttp://dehoningpot.blogspot.be/noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-78607582340576937172012-09-06T15:00:11.174+02:002012-09-06T15:00:11.174+02:00Die 'gare là' lijkt me fantasie. Er bestaa...Die 'gare là' lijkt me fantasie. Er bestaat een woord 'garre' in verschillende Vlaamse dialecten; het staat ook in het WNT (zie http://gtb.inl.nl/?owner=WNT) en betekent smalle spleet, nauwe gang (en ook vagina). 'Het Vlaams Woordenboek' (zie http://www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/garre) geeft ook de betekenis 'weg', met als voorbeelden 'in mijn garre lopen', 'uit mijne garre gaan'. Het aanhangsel 'la' is misschien alleen een soort versterking.Joris Notenoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-79932825896278119312012-09-06T10:04:49.193+02:002012-09-06T10:04:49.193+02:00Zou 'garla' uit het Frans kunnen komen, wa...Zou 'garla' uit het Frans kunnen komen, waar het Vlaams vroeger sterk mee interfereerde? Iemand draagt een zware last naar een plek waar die heen moet. De Franstalige baas heeft hem opgedragen: 'gare là', zet het daar. Irritatie wanneer een ander je hindert: 'Uit mijne garla!' De weg is het doel, het doel wordt de weg?erik de smedthttp://users.skynet.be/litnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-54612904977828212162012-09-06T09:15:16.637+02:002012-09-06T09:15:16.637+02:003. Ja, ‘interferentie’ als enjambement: de technie...3. Ja, ‘interferentie’ als enjambement: de techniek staat voor niets! Maar Michael Bakhtin lang geleden eigenlijk ook niet, als je in dit kader de actualiteit van zijn dialogisme overdenkt. Zo ben ik nieuwsgierig of het hoger Goois van Paul de Leeuw iets in België gaat uitrichten; binnenkort blijkt hij bij VTM te beginnen met het programma ‘Manneke Paul’<br />2. Dit zou goed kunnen, maar kan mijn indruk niet wegnemen dat Van Istendael, ten opzichte van de opdrachtgever, van de krantenlezers en van de academici die hij van repliek dient, iets doet waarvoor deze uitdrukking schijnt te bestaan: ‘de wortels tegen de muur slaan’<br />1. Hier wordt een van mijn mislukte grappen dus in de kraag gevat. Ik wist wat een kloef was maar, al zal dat een exotisme zijn, het blijft een genot de toelichting te lezen. Nog altijd echter, heus waar (boktor des gewetens), is het voor mij een mysterie wie of wat de garla is! Ontrafeling zal passend worden gevierdMarc Kregtinghttp://dehoningpot.blogspot.be/noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1739055270149313653.post-284708326302950232012-09-05T18:20:35.977+02:002012-09-05T18:20:35.977+02:001.'Wie kloef echter is, blijft een raadsel....1.'Wie kloef echter is, blijft een raadsel.' Grappig, omdat een Belg verwacht dat de vraag luidt w a t een kloef is. In mijn kindertijd liepen boeren 'op hun kloefen'. In het andere Vlaams-Brabantse dorp waar mijn moeder vandaan kwam, noemden ze klompen 'oelenblokken' (Van Dale kent 'holsblok'). 'Gaase kloefkapper' was een courant scheldwoord waarmee je de ander tot dwazerik of lomperik bestempelde. Zeker onheus tegenover bekwame klompenmakers. Het zal vooral een uitsluitingsmechanisme zijn geweest.<br /><br />2.'‘med’ is tussentaliger gemaakt dan nodig.' Ik denk dat Van Istendael de Antwerpse regressieve stemassimilatie heeft willen weergeven: 'vindt u' klinkt er als 'vienduu'. Omdat alle klinkers nu eenmaal stemhebbend zijn, wordt de stemloze -t dat ook. In andere gevallen valt de 't' weg: 'niemèmaai'. <br /><br />3. Dat 'interferentie' in je blogstuk afzonderlijk op een regel staat, is een gelukkig toeval. Dialecten, tussentalen, standaardtalen interfereren voortdurend in taalgebruikers. Ja, wandelende hybrides.erik de smedthttp://users.skynet.be/litnoreply@blogger.com